Jacob
De oudst bekende oorkonde, waarin de naam de Bilt genoemd wordt, is die uit 1307, waarin de bisschop van Utrecht Guy van Avesnes aan het Vrouwenklooster een stuk land overdraagt:
(Bron. Rijksarchief Utrecht)
…. hebbe hem ghegeven in devocien en in rechter aalmoesen achte hoeven lants in onser wildernissen als voer onser zielen dat gelegen is benede an Overhese en nederwerts te gaen totter Bilten wert ….
Bilten is een hoger gelegen gebied ten noorden van het huidige de Bilt. Pas in het jaar 1372 komt het dorp de Bilt in historische bronnen voor als één van de dorpen die door de Hertog van Gelre is verwoest.
Het dorp bestaat uit het Vrouwenklooster en een aantal verspreid liggende boerderijen. Na de aanleg van de Steenstraat (Utrechtseweg, één van de eerste geplaveide wegen in ons land in het begin van de 13de eeuw), worden er i.v.m. de toename van het handelsverkeer naar en van het oosten dan ook meerder herbergen gesticht. Hier kunnen reizigers, die Utrecht niet meer tijdig bereiken, overnachten.
Hieruit kunnen we opmaken dat er vanaf de 14de eeuw langzaamaan een woongemeenschap wordt gevestigd. Bij onze familienaam Van de Bilt is het duidelijk dat het een naam is die de geografische herkomst van de naamdrager aangeeft.
Onze Utrechtse voorvaderen kunnen oorspronkelijk uit het dorp de Bilt stammen, maar het is ook mogelijk dat deze families buiten de stadspoorten van Utrecht “aen de weg naer de Bilt” woonden en de familienaam hiervan is afgeleid.
Al lang voor het begin van onze jaartelling stroomden de Rijn en de Vecht door het gebied wat nu Utrecht en omgeving is. Doordat deze rivieren hun loop steeds veranderden, lieten ze vruchtbare grond achter. Door het graven van de Stadsbuiten- en Oudegracht verlandde een deel van de Vecht en er bleef maar een restgeul over – de Minstroom.Dit gebied bleek heel geschikt voor het verbouwen van groente en fruit. Hier vestigden zich al vanaf de middeleeuwen boeren en hoveniers (warmoezenier) die hun producten in de stad Utrecht verkochten.
Eén van deze hoveniersfamilies was de familie van de Bilt die zich aan het eind van de 16de –begin 17de eeuw buiten de Tolsteegpoort (Abstede) vestigden. Volgende generaties woonden ook ten oosten (buiten de Wittevrouwenpoort) en ten noorden van Utrecht (buiten de Weerdpoort).
Door de aantekeningen die bewaard zijn gebleven weten we dat Jacob de oudst bekende stamvader van de Utrechtse tak is.
In 1475 wordt er echter al een Jan van der Bilt – een smid - als ouderman (voorloper van de hoogste gezagsdrager – de deken - binnen een gilde) in de stad Utrecht genoemd.
De genealogie die van Jacob uitgaat is tot nu toe de grootste familie die ik heb onderzocht.
